Waarden van de praktijk

alt Al duizenden jaren worden bloemen en planten gebruikt om ziekte en pijn te bestrijden.
Drs. W.D. van der Vegt
alt Stay close to nature and its eternal laws will protect you.
Dr. M. Gerson

Brein en hart

De grote vraag is in hoeverre is het mogelijk is om een brug te slaan tussen de traditionele reguliere denkwereld met haar visie ten aanzien van het vraagstuk ‘kanker’ en de natuurgeneeskunde met haar holistische kijk op de mens?

Zelf ben ik regulier opgeleid arts. Al tijdens mijn studie en vanzelfsprekend ook daarna, heb ik diverse natuurgeneeskundige behandelwijzen gestudeerd zoals homeopathie, orthomoleculaire geneeskunde en heliopathie. In mijn praktijk integreer ik de verschillende behandelwijzen.

De traditionele reguliere geneeskunde ‘zegt zich te baseren op wetenschap en hanteert daarbij een reductionistische visie, dat wil zeggen dat de ‘werkelijkheid’ wordt gereduceerd tot wat men kan zien of meten. Er wordt een klein hapje uit een veel groter geheel genomen en nader onderzocht. Op basis daarvan worden conclusies getrokken en wordt therapie geadviseerd. Men baseert zich daarbij voornamelijk op de epidemiologie en statistiek, tegenwoordig EBM (evidence based medicine) genoemd.

Evidence based medicine

Maar wat is bewijs? In de wiskunde kunnen we bepaalde stellingen bewijzen. Echter in de moderne fysica maar ook geneeskunde kunnen we alleen iets aannemelijk’ maken en spreken we over hypotheses die echter onderhavig zijn aan voortschrijdende inzichten. Deze inzichten variëren echter ook met de tijd. Ze zijn slechts interpretaties van de werkelijkheiden dus niet absoluut objectief. Ook iedere opzet van een EBM onderzoek brengt afwijkingen met zich mee. Epidemiologie is een wetenschap die zich vooral bezig houdt met het bestuderen van ziekten in populaties of groepen, het is de basis van EBM onderzoek. De vraag is echter of wij grote groepen mensen willen onderzoeken of de individuele patient? De term ‘evidence based’ medicine brengt ook nog een ander probleem met zich mee; het impliceert dat andere vormen van geneeskunde rusten op drijfzand, vooroordeel of intuïtie.

Patient based medicine

De natuurgeneeskunde hanteert een holistische visie, waarbij de totale mens als onderdeel wordt gezien van een groter geheel en ziekteverschijnselen derhalve worden gezien als verstoringen binnen en van het geheel. Zij baseert zich op met name op ,patient-based medicine’ met persoonlijke aandacht voor de patient. Traditioneel regulier gezien is men ziek als er een klinisch aantoonbare afwijking wordt geconstateerd waarbij over de oorzaak in het duister wordt getast. De natuurgeneeskunde ziet ziekte als een doelmatige reactie van het menselijk lichaam op de aanwezigheid van gifstoffen en/of het ontbreken van levens noodzakelijke voedingsstoffen.

Integrative medicine

Iedere regulier opgeleide arts die (ook) natuurgeneeskundig werkt, weet hoe verschillend de denkwerelden van de reguliere geneeskunde en de natuurgeneeskunde zijn. De één is reductionistisch en klinisch analytisch en komt voort uit de dominante linker hersenhelft. De ander is holistisch, denkt in systemen, gebruikt cybernetica en de intuïtie. Deze geneeskunde is (ook) georiënteerd op de rechter hersenhelft. Deze twee denkwerelden vertegenwoordigen ieder een kant van de medaille. Het doel van integratieve geneeskunde, beter bekend als het begrip ‘integrative medicine’, is om een brug te slaan tussen deze twee werelden. Die brug vraagt er echter om om evidence based medicine als standaard los te laten.

Kennis en intuïtie

Als mens beschikken we echter over twee hersenhelften en simpel gezegd hebben we beide nodig om te kunnen leven. Een goede vriend en collega van mij is traumachirurg in Noorwegen. Hij vertelde me een keer dat hij bij zijn laatste ronde langs geopereerde patiënten intuïtief weet of er iets niet pluis is en regelmatig dreigende complicaties heeft voorkomen. Hij baseert zich dan niet op statistiek maar op zijn persoonlijke betrokkenheid. Zijn twee denkwerelden ‘denken’ en ‘voelen’ gaan ‘hand in hand’. Niet voor niets hebben talrijke onderzoeken in de reclamewereld aangetoond dat in enkele seconden mensen beslissingen nemen op basis van hun gevoel.

Intuïtie geeft heel snel de richting aan, met andere woorden: als je met gevoel waarneemt en het geheel overziet, kun je gemakkelijk ontdekken of een bepaald gedeelte niet pluis is. Je intuïtie kan ‘het bos door de bomen blijven zien’. Het verstand is dan vervolgens in staat het specifieke onderdeel te onderzoeken en meetbaar vast te leggen.

Voorgevoel en intuïtie zijn specifieke kwaliteiten van de menselijke geest en kunnen zich niet uitdrukken in afmetingen. Het brein, het logische verstand daarentegen kan zich alleen maar uitdrukken door ruimte en tijd. Beide zijn noodzakelijk!

De dagelijkse praktijk van de arts leert dat zowel bij huisartsen als bij chirurgen, verstand en gevoel, brein en hart onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden. Zonder intuïtie kan een huisarts zijn werk niet doen. Binnen de huisartsengeneeskunde zijn begrippen als ‘pluis en niet pluis’ algemeen geaccepteerd, evenals de stelling dat 80% van de ziekten waarmee patiënten naar het spreekuur komen vanzelf overgaat oftewel self limiting is.

Het belang van medeleven

Wat de deur opent naar een nog veel belangrijker aspect van het genezingsproces, is medeleven met de patiënt. De patiënt krijgt daardoor vertrouwen. In mijn dagelijkse praktijk zie ik dat niet alleen als voorwaarde voor een goede arts-patiëntrelatie, maar bovenal ook als noodzaak voor het genezingsproces.

Zelfgenezing

Elke genezing is een zelfgenezing. Als ik een wondje heb, geneest dit vanzelf. Evenzo kan de chirurg de botten weer spalken na een botbreuk, maar wie laat de cellen weer aan elkaar groeien? Noch de arts noch de patiënt heeft weet van de miljoenen maal miljoenen gecoördineerde acties van botcellen, bloedvaten en zenuwcellen. Het groeit als het ware allemaal vanzelf weer aan elkaar. Ons lichaam beschikt dus over een verborgen intelligentie, ook wel bestuurder of heler genoemd, die zonder bewuste aandacht functioneert. Mijn lichaam zelf weet of kan niets, het moet bezield zijn, anders heeft het geen leven. De mens is dus meer dan een bij toeval ontstaan geheel van cellen en organen gestuurd door diens brein. Neurochirurg dr. Pennfield, bekend geworden om zijn onderzoek en proeven bij patiënten met hersenletsel, toonde al aan dat de denker en het brein niet hetzelfde zijn. Onze hersenen zijn niet ons ik, maar slechts een ingenieuze vertaalmachine om de instructies van ons ‘zelf’ uit te voeren.

De kardinale vraag

Dit brengt ons bij de kardinale vraag: ‘Als 80% van alle ziekten ‘self-limiting’ zijn, waarom kanker dan niet? Waarom geneest een wondje wel vanzelf en treedt er bij kanker niet automatisch herstel op? Het antwoord op deze vragen brengt ons bij het aanstaande congres waarbij verschillende internationale sprekers hun visie op de behandeling van kanker weergeven. Mogelijkerwijs brengt het de ogenschijnlijk verschillende partijen dichter bij elkaar ten dienste van het grotere geheel en de patiënt.

Van fundamenteel belang is echter de kijk op de mens met de vraag: ‘wie ben ik’? Ben ik ‘at random’ op deze wereld geplaatst en vormen mijn hersenen mijn ‘zelf’, of zijn er verborgen wetten’ de zogenaamde ‘Levenswetten’ die mijn (gezonde) bestaan kunnen verklaren? Wanneer ‘Mind over matter’ een feit is, dan heeft dit geweldige consequenties voor de benadering van het onderwerp ‘kanker’ en kan een paradigma-shift niet uit blijven….

Nobelprijswinnaar Max Planck formuleerde het zo: ‘All matter originates and exists only by virtue of a force... We must assume behind this force the existence of a conscious and intelligent Mind. This Mind is the matrix of all matter’. Met andere woorden: ‘de essentie van alle materie is geest’. Ik citeer Max Planck nogmaals: ‘A scientific truth does not triumph by convincing its opponents and making them see the light, but rather because its opponents eventually die and a new generation grows up that is familiar with it.’

Meer nieuws